Bệnh sán lá gan ở trâu bò và những điều cần biết

Bệnh này do  ký sinh trùng sống ký sinh ở các động vật ăn cỏ như trâu, bò, cừu, dê… Có hai loại sán lá gan khá phổ biến là sán lá gan lớn và sán lá gan nhỏ. Sán lá gan được coi là động vật gây ra bệnh sán lá gan ở các loài động vật ăn cỏ tại châu Á và châu Phi. Tại một số quốc gia, tỷ lệ nhiễm bệnh lên tới 80-100%.

Chúng gây ảnh hưởng trực tiếp đến vật nuôi. Làm cho vật chủ gầy gò, biếng ăn, mất nước, mất máu..lâu ngày vật nuôi sẽ chết vì kiệt sức. Chính vì độ nguy hại của bệnh sán lá gan, bà con chăn nuôi phải nắm được các triệu chứng, cũng như giải pháp chữa trị để có thể xử lý kịp thời bệnh này.

Nguyên nhân, triệu chứng

• Nguyên nhân

Bệnh sán lá gan là một trong những bệnh ký sinh trùng gây hại trên gia súc, do 2 loài Fasciola gigantica và Fasciola hepatica gây nên. Bệnh xảy ra ở hầu hết các loài gia súc và đặc biệt con người có thể bị mắc phải bệnh này thông qua đường ăn uống.

Sán lá gan khi trưởng thành đẻ trứng theo phân ra ngoài và phát triển thành ấu trùng ký sinh ở loài ốc nước ngọt (ốc Limnea – loại ốc nhỏ bằng hạt đậu bám trên cây cỏ thủy sinh). Khi gia súc vô tình ăn phải rau cỏ có ốc Limnea, ấu trùng sẽ đi vào trong cơ thể, xuyên qua thành ruột vào mạch máu, đến gan và phát triển thành sán trưởng thành.

• Triệu chứng

– Thể mãn tính: Khi bị nhiễm bệnh, gia có có các triệu chứng như: cơ thể gày còm; suy nhược; thiếu máu; bị tiêu chảy kéo dài làm cho chúng mất dần khả năng cày kéo và khả năng sinh sản.
– Thể cấp tính: Gia súc bị bệnh có biểu hiện bỏ ăn, chướng hơi dạ cỏ, sau đó tiêu chảy dữ dội, phân loãng màu xám, có mùi tanh. Sau vài ngày mắc bệnh; chúng nằm bệt; không đi được và chết do mất nước, kiệt sức. Thể bệnh này thường gặp ở bê, nghé dưới 6 tháng tuổi; do bị nhiễm thứ phát các vi khuẩn gây bệnh có sẵn trong dạ dày và ruột như Salmonella, E.coli,……

• Sơ đồ lây nhiễm sán lá gan trên gia súc

1. Sán lá ký sinh trong cơ thể

2. Trứng sán

3. Mao ấu

4. Bào ấu

5. Lôi ấu

6. Vĩ ấu ký sinh trong ốc

7. Nang ấu (bám vào cỏ)

Phòng và trị bệnh

Thuốc phòng và điều trị:
Bà con chăn nuôi nên tẩy sán lá gan định kỳ 2 lần/năm cho toàn đàn gia súc, sử dụng một trong các loại thuốc sau:
– Vime- ONO: Cho uống hoặc trộn vào thức ăn với liều lượng:
+ Trâu, bò: 1 gam/15-20 kg thể trọng, gói 25 gam dùng cho 370-500kg thể trọng. Nếu trâu, bò từ 500 kg trở lên cho uống 1 liều 25 gam/con.
Dê, cừu: 1 gam/10-15kg thể trọng, gói 25 gam dùng cho 250-375kg thể trọng.
Chú ý: Không dùng cho gia súc già và gia súc đang mang thai, tránh để gia súc ra ngoài nắng sau khi uống thuốc.
– Vime – Facsi: Tiêm dưới da với liều lượng:
Trâu, bò: 1 ml/30-35kg thể trọng
+ Dê, cừu, thỏ: 1 ml/15-20kg thể trọng, không tiêm quá 10 ml cho 1 vị trí tiêm.
Chú ý: Đối với các loài gia súc lấy sữa, phải ngừng sử dụng sữa trước 28 ngày sau khi tiêm.

• Thực hiện các biện pháp vệ sinh phòng bệnh

– Bà con chăn nuôi phải ủ phân để diệt trứng và ấu trùng giun sán.
– Thường xuyên diệt ký chủ trung gian: Dùng sulfat đồng (CuSO4) nồng độ 3 – 4‰ phun trên đồng cỏ vật nuôi hay ăn và cây thủy sinh để diệt các loài ốc Limnea, làm cắt đứt giai đoạn phát triển của sán lá ở thời kỳ ấu trùng.
– Khi cắt cỏ cho gia súc ăn, lưu ý không nên cắt phần gốc chìm trong nước.
– Không chăn thả gia súc tại các vùng đầm lầy, khu vực đọng nước, vì những địa điểm đó chính là những nơi tập hợp nhiều ấu trùng của sán lá gan nhất.

Trên đây là toàn bộ những triệu chứng, các cách chữa trị, biện pháp phòng bệnh sán lá gan cho các loài động vật gia súc. Những điều này là vô cùng quan trọng, bà con chăn nuôi nên nắm rõ để có thể phát hiện kịp thời những biểu hiện cũng như cách xử lý bệnh sao cho hiệu quả nhất. Điều này giúp sức khoẻ của vật nuôi được cải thiện, không những thế còn đảm bảo cả sức khoẻ của chính bản thân và mọi người xung quanh.

Trích dẫn từ phanvienthuy.com.vn
Hồng Tuyết