Làm thế nào để phòng bệnh đốm trắng ở tôm do vi khuẩn gây ra?

Trong nghề nuôi tôm thì bệnh dịch luôn là rủi ro và gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Trong đó, bệnh đốm trắng là một trong những bệnh thủy sản hay gặp và có tỷ lệ chết cao, thời gian chết nhanh. Bệnh này có thể do vi khuẩn Bacillus subtilis thuộc giống Bacillus, họ Bacillaceae, bộ Bacillales, lớp Bacilli, ngành Firmicutes gây ra. Hậu quả mà bệnh này đem lại thông thường là khiến tôm lột vỏ bị chậm lại, chậm lớn và chết rải rác; hầu hết tôm bị đóng rong, đen mang.

Tôm bệnh có các đốm trắng hình tròn màu đục trên vỏ cơ thể. Tuy nhiên, để giảm bớt những thiệt hại do bệnh gây ra thì cần phải có một kiến thức cơ bản về bệnh như hiểu biết về nguyên nhân, triệu chứng cũng như có chiến lược phòng ngừa và chữa trị khoa học dựa trên những tiến bộ khoa học. Để giúp người nuôi hiểu rõ hơn về bệnh đốm trắng, bài viết sau đây sẽ đem đến cho bà con các thông tin về nguyên nhân, biểu hiện cũng như cách phòng trị bệnh đốm trắng ở tôm.

Tác nhân gây bệnh

Bacillus subtilis (có giống Bacillus; họ Bacillaceae; bộ Bacillales; lớp Bacilli; ngành Firmicutes) là vi khuẩn có thể là nguyên nhân đã gây ra tình trạng bệnh đốm trắng ở tôm nuôi (ở quốc gia Malaysia) . Vi khuẩn Vibrio cholerae đã từng được nuôi cấy từ những mẫu bệnh xuất hiện ở tôm nuôi (quốc gia Thái Lan); đặc biệt là ở những ao mà độ pH và độ kiềm cao. Và vi khuẩn lúc này là nguyên nhân cơ hội (thứ hai). Nước ta cũng từng nuôi cấy thành công Vibrio spp từ những mẫu tôm nuôi.

Biểu hiện bệnh

Khi mắc phải bệnh này tôm vẫn có thể sinh trưởng bình thường; thường xuất hiện các đốm trắng hơi đục trên vỏ của tôm. Bà con nuôi trồng có thể nhận biết rõ bệnh thông qua biểu hiện bệnh này. Tuy nhiên để không nhầm lẫn giữa bệnh đốm trắng do vi khuẩn và virus gây ra; bà con có thể phân biệt bằng cách so sánh. Nếu do virus gây bệnh thì đốm trắng sẽ to hơn do vi khuẩn gây bệnh.

Khi soi tôm dưới kính hiển vi, các đốm trắng lúc này có dạng hình địa y lan toả, phần giữa rỗng. Nếu bệnh đốm trắng do vi khuẩn gây ra, thì thường chỉ xuất hiện biểu hiện ngoài biểu bì, ít nguy hiểm cho tổ chức bên trong của tôm nuôi; và khi lột vỏ đi, thì các đốm này sẽ mất đi theo lớp vỏ đã lột.

Cách lây bệnh

Sử dụng kỹ thuật mô học quan sát các tôm bị nhiễm thấy được sự hoại tử và phân hủy mối liên kết giữa biểu mô vỏ và mô liên kết, nhưng không ảnh hưởng đến các mô nằm bên trong như cơ. Mô bệnh của tôm bị đốm trắng do vi khuẩn không phát hiện thấy thể vùi nội nhân đặc trưng ở nội bì và trung bì. Khi kiểm tra PCR cho kết quả âm tính với WSSV.

Bệnh lý

Dựa trên cơ sở soi mẫu tươi dưới kính hiển vi, quan sát các đốm trắng lan tỏa hình đại y và có hiện tượng ăn mòn ở giữa hoặc lỗ rỗng.

• Test PCR bệnh WSSV âm tính.
• Nuôi cấy phân lập vi khuẩn trên các đốm trắng Cắt mô biểu bì các mẫu bệnh không xuất hiện các thể vùi của bệnh WSSV; chỉ gặp các tổ dịch hóa (hoại tử).
• Soi kính hiển vi điện tử quét quan sát vi khuẩn trong các đốm trắng .

Cách phòng- điều trị bệnh

Nhằm hạn chế khả năng xuất hiện và lây lan bệnh; bà con nên kiểm soát mật độ vi khuẩn trong nước ao nuôi tôm. Bên cạnh đó, thường xuyên thay nước ao nuôi. Nhằm xác định vi khuẩn Bacillus subtilis trong chế phẩm vi sinh; hạn chế dùng cho ao nuôi tôm. Góp phần ngăn chặn chúng có liên quan đến bệnh đốm trắng do vi khuẩn. Ao đã nhiễm bệnh đốm trắng do vi khuẩn dùng vôi nung (CaO) bón cho ao liều lượng 25ppm; để không làm tăng độ kiềm trong ao và tăng pH nhanh. Dùng một số khoáng vi lượng kích thích tôm lột vỏ sẽ giảm bớt các đốm trắng trên thân tôm.

Trích dẫn từ anhsaovet.com.vn

Nguyễn Nhung