Phép thử cho thị trường trái cây châu Á trong đại dịch COVID-19?

Xuất khẩu trái cây sang EU có nhiều dư địa và đang dần khởi sắc, nhất là từ khi thực thi EVFTA. Bên cạnh việc đáp ứng các tiêu chuẩn vô cùng khắt khe của thị trường trái cây này, doanh nghiệp Châu Á cần tính đến nhu cầu theo mùa để điều chỉnh sản lượng và kế hoạch xuất khẩu trong bối cảnh đại dịch Covid – 19 như hiện nay.

Thực tế việc giảm thuế theo EVFTA sẽ giúp trái cây Châu Á có lợi thế rất lớn trên con đường đến với thị trường châu Âu bởi sản phẩm trái cây 2 bên có tính hỗ trợ, chứ không phải cạnh tranh trực tiếp. Sau khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát, nhu cầu tiêu thụ trái cây của người dân châu Âu tăng cao trở lại. Cho nên thị trường trái cây xuất khẩu sẽ có những bước tiến đột biến.

Người tiêu dùng châu Âu ngày càng quan tâm đến các loại trái cây hương vị mới mẻ nên giá trị của trái cây đặc trưng vùng nhiệt đới khi đưa vào thị trường được nâng cao hơn so với khu vực khác. Theo khảo sát, một số loại trái cây được bán và tiêu thụ khá mạnh tại châu Âu là lựu, chanh dây, vải, sung, xương rồng, sơn trà…

Thị trường trái cây châu Á gặp khó khăn trong dịch Covid – 19

Các chuyên gia kinh tế cảnh báo xuất khẩu chuối của Philippines (Phi-líp-pin) có thể giảm 40% trong năm nay do dịch COVID-19. Giữa bối cảnh đó; thị trường trái cây Trung Quốc – nhà nhập khẩu chuối lớn nhất từ Philippines và thị trường của các nước châu Á khác; sẽ cảm thấy như thế nào?

Philippines là nước xuất khẩu chuối lớn thứ hai trên thế giới sau Ecuador (Ê-cu-a-đo). Quốc gia này cung cấp đến 20% sản lượng chuối toàn cầu và 90% tổng lượng xuất khẩu của loại trái cây này sang châu Á. Trong khi đó; Trung Quốc trong năm 2018 đã vượt qua Nhật Bản và trở thành nhà nhập khẩu chuối Philippines lớn nhất. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã mua đến hơn 37% tổng lượng chuối xuất khẩu của Philippines sang châu Á.

Do kiểm dịch nghiêm ngặt ở Philippines; công nhân không thể thu hoạch chuối. Vì lý do tương tự; chuỗi cung ứng bị phá vỡ. Hậu quả là xuất khẩu chuối từ Philippines có thể giảm từ 4 triệu tấn xuống còn 2,5 triệu tấn. Tuy nhiên; nếu kiểm dịch giảm dần và người lao động trong ngành nông nghiệp ở Philippines được phép trở lại làm việc trong tương lai gần; nhập khẩu chuối có thể tăng lên 3 triệu tấn trong năm nay.

Do sự bùng phát dịch bệnh; xuất khẩu chuối của Philippines sang Trung Quốc đã giảm mạnh kể từ đầu năm; nhất là trong tháng Hai. Tuy nhiên; từ đầu tháng Ba; hậu quả của dịch bệnh đối với thị trường trái cây Trung Quốc bắt đầu giảm. Cùng với chuối Philippines; chuối từ Việt Nam và Campuchia bắt đầu quay trở lại thị trường Trung Quốc.

Điểm sáng trong thị trường trái cây Châu Á

Xuất khẩu chuối của Philippines sang Trung Quốc đang dần phục hồi và xu hướng này dự kiến sẽ tăng cường trước cuối năm nay.

Trả lời phỏng vấn đài Sputnik; Daria Panarina, chuyên gia tại Viện nghiên cứu phương Đông thuộc Viện hàn lâm khoa học Nga; dự đoán: “Hiện tại; Trung Quốc đang vượt qua dịch bệnh. Quá trình sản xuất; mở cửa doanh nghiệp; liên kết giao thông đang được tái khởi động. Có hy vọng rất lớn cho việc Philippines phục hồi xuất khẩu chuối sang Trung Quốc; điều đó khiến các nhà sản xuất không những không bị thua lỗ; mà khối lượng xuất khẩu và thu nhập được dự báo sẽ quay trở lại mức trước khủng hoảng.

Đối với Philippines; điều này rất quan trọng; bởi vì xuất khẩu chuối mang lại cho đất nước này 2 tỷ USD mỗi năm; với hơn 37% số tiền này đến từ thương mại với Trung Quốc. Xu hướng tương tự có thể được dự đoán trong trao đổi các loại trái cây là dứa và xoài giữa Philippines và Trung Quốc”.

Trong khi đó; chuyên gia Viện Nông nghiệp Trung Quốc Ma Huiqin cũng dự đoán những tác động của đại dịch đối với hoạt động xuất khẩu trái cây sang Trung Quốc sẽ giảm và thậm chí được khắc phục hoàn toàn vào cuối năm nay. Theo ông; trong thời gian dịch bệnh; mọi người ngồi ở nhà; hủy các chuyến thăm. Điều đó có nghĩa là tiêu thụ trái cây đã giảm. Đồng thời; quá trình kiểm dịch nghiêm ngặt đã tạo ra những trở ngại nhất định tại biên giới về xuất nhập khẩu.

Doanh số thị trường trái cây Châu Á

Trong khi đó; doanh số bán trái cây trên Internet đã tăng lên. Dịch bệnh ảnh hưởng đến việc cung cấp trái cây từ Đông Nam Á và sản xuất của các sản phẩm địa phương. Trung Quốc là nước tiêu thụ trái cây tươi lớn nhất; trái ngược với châu Âu hay Mỹ – nơi tiêu thụ trái cây đã qua chế biến cao hơn. Trái cây tươi chủ yếu đến từ các chợ đầu mối. Với sự cải thiện dần dần trong tình hình dịch bệnh và sự bình thường hóa dần dần của các khâu hậu cần nội bộ; thị trường trái cây Trung Quốc dự kiến sẽ phục hồi.

Trong thời gian gần đây; chuối từ Mexico (Mê-hi-cô) đã xuất hiện trên thị trường Trung Quốc. Điều này xảy ra ngay sau khi phân khúc thị trường Trung Quốc này được mở cho các nhà sản xuất Mexico. Nông dân từ các bang Tabasco; Chiapas, Colima, Jalisco và Michoacan của Mexico hiện chuyển hàng sang Trung Quốc trung bình lên tới 50 container mỗi tuần. Theo các chuyên gia trong ngành; xuất khẩu trái cây sang Trung Quốc có thể tăng lên 300 container mỗi tuần.

Mặc dù vậy; các chuyên gia cho rằng thị trường trái cây Trung Quốc vẫn chưa đủ cân bằng. Đặc biệt; do thực tế là biên giới với Lào và Myanmar (Mi-an-ma) đã bị đóng cửa. Không có nguồn cung cấp nhịp nhàng từ Thái Lan; nơi xuất khẩu tới 60% chuối sang Trung Quốc.

Tốc độ phục hồi tại các thị trường trái cây châu Á; theo các chuyên gia; phần lớn sẽ phụ thuộc vào tình hình ở các nước nhập khẩu. Theo chuyên gia Daria Panarina; nhiều nước nhập khẩu chuối Philippines vẫn đang đối phó với tình trạng dịch bệnh diễn biến phức tạp. Điều này có thể ảnh hưởng đến nhu cầu từ các nước Liên minh châu Âu (EU); chủ yếu là Hà Lan, cũng như Na Uy và Mỹ./.

Trích dẫn từ ncov.vnanet.vn
Kim Khánh