Dạo gần đây trên địa bàn của nhiều tỉnh thành trên đất nước Việt Nam như Cao Bằng, Lạng Sơn xuất hiện bệnh viêm da nổi cục trên trâu bò. Căn bệnh này có tính truyền nhiễm cao, có tính lây lan cao trên diện rộng. Vậy làm cách nào để phòng chống dịch bệnh để không ảnh hưởng tới đàn vật nuôi làm ảnh hưởng tới nền kinh thế của các hộ chăn nuôi. Dưới đây là một số phương pháp và cách phòng bệnh hiệu quả đã được bà con nhiều nơi áp dụng.Mời bạn đọc cùng theo dõi và chúc bà con thành công.
Dưới đây là toàn bộ những kiến thức về bệnh viêm da nổi cục trên trâu bò hay gặp.
Mục lục
Đặc điểm dịch tế thường gặp
Động vật mẫn cảm đối với LSDV gồm trâu, bò. LSDV không lây sang người và không gây bệnh trên người..
Đường lây nhiễm chủ yếu của bệnh nổi cục trên da ở trâu bò chủ yếu là thông qua côn trùng cắn như muỗi; ve, ruồi. Thông qua vật truyền trung gian này có thể lây lan từ con trâu bò có bệnh đến các con khỏe mạnh. Từ đó lây lan nghiêm trọng đến đàn trâu đàn bò. Ngoài ra bệnh có thể truyền nhiễm qua sinh hoạt hàng ngày của trâu bò như: sử dụng chung máng uống nước, môi trường sống xung quanh không đảm bảo.
Bệnh truyền nhiễm ngoài da này ở trâu bò thường xảy ra theo mùa; chủ yếu vào những tháng có thời tiết ấm khiến muỗi, ve, ruồi thuận lợi phát triển mạnh mẽ; khi côn trùng hoạt động mạnh và phong phú nhất; gây thiệt hại về năng suất do sản lượng sữa giảm mạnh, giảm khả năng sinh sản; sảy thai, tổn thương da, giảm tăng trọng; gia súc có thể chết; gây tổn thất về kinh tế do hạn chế vận chuyển và thương mại.Làm giảm sản lượng chăn nuôi gây thiệt hại lớn cho bà con nông dân.
Một số đặc điểm của virus gây bệnh
Virus gây bệnh nổi cục ở da trâu có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ từ 55oC trong vòng 2 giờ và từ 65oC trong 30 phút. Vi rút có thể được hồi phục từ những nốt sần trên da được giữ ở nhiệt độ -80oC trong 10 năm. LSDV nhạy cảm với môi trường pH kiềm hoặc a xít; có thể tồn tại ở môi trường pH = 6,6 – 8,6 trong 5 ngày ở nhiệt độ 37oC.
LSDV rất ổn định; tồn tại trong thời gian dài ngoài môi trường, đặc biệt là ở dạng vảy khô; tồn tại trong các nốt da hoại tử trên 33 ngày; trong các lớp vảy khô lên đến 35 ngày và ít nhất 18 ngày trong da phơi khô. Vi rút nhạy cảm với ánh sáng mặt trời và chất tẩy rửa có chứa dung môi lipid; nhưng trong điều kiện môi trường tối và ẩm ướt; ví dụ như chuồng trại bị ô nhiễm; virus có thể tồn tại trong nhiều tháng.
Hóa chất sử dụng để diệt vi rút VDNC bao gồm ether (20%), chloroform, formalin (1%), phenol (2% trong 15 phút), sodium hypochlorite (2 – 3%), hợp chất iodine (pha loãng 1:33), Virkon (2%), hợp chất amoni bậc bốn (0,5%) và một số chất tẩy.
Các triệu chứng bệnh thường gặp ở bệnh nổi cục trên da ở trâu bò
Trâu, bò mắc bệnh nổi cục trên da thường có những dấu hiệu điển hình như : Trâu, bò có triệu chứng sốt cao, có khi sót lên đến 41°C, bỏ ăn cũng là một trong những dấu hiệu hay gặp; từ đó trâu bò bị suy nhược và gầy yếu, giảm khả năng tiết sữa rõ rệt ở gia súc đang cho con bú; viêm mũi; viêm kết mạc và tiết nhiều nước bọt; sưng hạch bạch huyết bề mặt (hạch trước vai, hạch sau đùi).
Từ đó hình thành các nốt sần có đường kính từ 2 – 5 cm, đặc biệt là ở da đầu; cổ, chân, bầu vú, cơ quan sinh dục Các nốt sần lớn có thể bị hoại tử và cuối cùng là xơ hóa và tồn tại trong vài tháng; để lại các vết sẹo có thể tồn tại vĩnh viễn. Các mụn nước; vết hoại tử và vết loét có thể xuất hiện ở màng nhầy của miệng và đường tiêu hóa cũng như trong khí quản và phổi. Chân và các bộ phận vùng bụng khác của cơ thể; như bao da, ức, bìu và âm hộ, có thể bị tiết dịch; khiến con vật không muốn di chuyển.
Bệnh nổi cục trên da ở trâu bò còn để lại rất nhiều những biến chứng như bò bị vô sinh tạm thời hoặc nghiêm trọng hơn là vĩnh viễn không thể mang thai. Nếu bò đang mang thai có thể xảy thai không rõ nguyên nhân; và động dục trong một vài tháng. Một số loại trâu bò bị bệnh không biểu hiện triệu chứng; nhưng mang virus trong máu và có thể truyền bệnh cho động vật khỏe thông qua côn trùng hút máu
Chẩn đoán bệnh nổi cục trên da của trâu bò
Chẩn đoán dựa vào các triệu chứng; bệnh tích xuất hiện trên bò bệnh như: biểu hiện như sốt và các nốt sần đặc trưng trên da trâu (nốt sần có đường kính từ 2 – 5 cm; đặc biệt là ở da đầu, cổ, chân, bầu vú, cơ quan sinh dục
Chẩn đoán xác định ở phòng thí nghiệm: lấy mẫu bệnh phẩm (da tổn thương, vảy, dịch tiết, nước bọt, máu được chống đông …), sử dụng kỹ thuật PCR để phát hiện kháng nguyên của LSDV.
Phòng bệnh nổi cục trên da của trâu bò hiệu quả
Hiện nay nước ta vẫn không có thuốc đặc trị bệnh. Tuy nhiên; bà con có thể sử dụng kháng sinh chữa các triệu trứng thứ phát. Một số biện pháp phòng, chống bệnh chính bao gồm:
- Chủ động theo dõi; giám sát để kịp thời phát hiện sớm các trường hợp trâu, bò mắc bệnh. Cách ly, tiêu hủy trâu, bò mắc bệnh.
- Chủ động vệ sinh; tiêu độc khử trùng và tiêu diệt vật chủ trung gian truyền bệnh (ruỗi, muỗi; côn trùng hút máu,…) tại khu vực chuồng nuôi
- Sử dụng vacxin phòng bệnh (tiêm trên thú khỏe mạnh; không nhiễm bệnh).
Nếu bệnh tình nổi cục trên da của đàn trâu đàn bò không được điều trị kịp thời; và khắc phục ngay rất dễ để lại những hậu quả không lường tới được. Vì vậy cần phát hiện sớm; và tìm gặp các bác sĩ thú y để chữa trị một cách hiệu quả cho đàn trâu đàn bò.
Trích dẫn từ socson.hanoi.gov.vn
Hồng Tuyết