Bên cạnh tôm, cá tra, cá rô phi thì nghêu được xem là loại thủy sản chủ lực tiếp theo của Việt Nam. Hiện nay, các thị trường trên thế giới đặc biệt yêu thích việc tiêu thụ nghêu, nhất là ở khu vực EU. Nắm bắt được xu hướng đó, ngày càng có rất nhiều hộ gia đình đã quan tâm, đầu tư vào việc nuôi nghêu giống. Tuy nhiên không phải ai cũng nắm vững những kỹ thuật nuôi nghêu để có được vụ nuôi bội thu.
Thấu hiểu được những lo lắng trên, ngay sau đây chúng tôi xin chia sẻ đến quý độc giả kỹ thuật nuôi nghêu giống trên mọi phương diện, xin mời mọi người cùng theo dõi nhé
Mục lục
Lựa chọn bãi nuôi phù hợp
Nền đáy
Nền đáy có ý nghĩa quyết định đến sự sinh trưởng của nghêu. Nền đáy là cát bùn hoặc cát – cát bùn có cỡ hạt 0,062 – 0,250mm là phù hợp nhất.
Chọn bãi ở vùng trung triều và dưới triều, đáy tương đối bằng phẳng, không quá dốc, nền đáy hơi xốp, độ sâu vùi của nghêu khoảng 4-6cm dưới lớp mặt đáy.
Nhiệt độ
Nhiệt độ trung bình của không khí 25,2 – 28,4 độ C, cao nhất 28,4 độ C (tháng 4) thấp nhất 25,2 độ C ( tháng 1). Mùa nóng nhiệt độ tối đa 35 độ C, có khi lên 37,8 độ C (tháng 6,7).
Nồng độ muối
Mưa tại chỗ cùng lũ thượng nguồn xuống làm nồng độ muối thấp nhất, trung bình 7-10‰, có khi gần 1-2‰, lúc triều thấp.
Nước lên với nồng độ muối cao 25-30‰, chỉ tồn tại 2-3 giờ/ ngày. Lúc này nghêu tranh thủ kiếm ăn, sau đó lại nhanh chóng khép vỏ và vùi xuống dưới bùn.
Quy hoạch bãi nuôi nghêu
– Ở cồn bãi ven biển thì phân lô dạng bậc thang theo chiều dọc bãi thành hình chữ nhật.
+ Diện tích vuông rộng 1-2 ha.
+ Đường phân vuông thẳng góc với đường bờ. Dọc các đường phân vuông phải cắm cọc tre hay gỗ (mỗi cọc cách nhau 4-6m) có lưới chắn rải theo các cọc.
+ Chiều dài lưới khoảng 300-400m, chiều cao lưới chắn khoảng 40cm (kích thước mắt lưới 4-5mm).
– Các bãi cồn ở giữa các cửa sông (thường có dạng bầu dục hoặc tam giác) thì phân vuông theo cỡ bàn cờ.
+ Diện tích mỗi vuông 2 – 4 ha có rào chắn 4 cạnh (rào chắn gồm cọc và lưới như trên).
Lựa chọn con giống khỏe mạnh
Đến nay chủ yếu dựa vào nguồn giống tự nhiên ở Gò Công Đông, Bình Đại, Ba Tri ở cồn bãi có nghêu cám và nghêu giống. Mật độ trung bình 15-20 con/dm2 (có nơi 100-150 con/dm2).
Trường hợp chuyển giống nghêu ở nơi khác về nuôi, bà con cần đóng bao khoảng 10kg/bao. Dùng bao bì thấm nước, nên chuyển về ban đêm, tránh mưa (đảm bảo thời gian vận chuyển từ lúc thu đến lúc gieo giống không quá 12-16 giờ, chuyển bằng thuyền trọng tải 4-6 tấn, có tốc độ cao).
Không dùng con nghêu giống đã há miệng và có mùi hôi. Thả giống rải đều lúc thuỷ triều đang lên, triều xuống thả ở chỗ nước sâu 10cm, không thả giống ở chỗ nước cạn.
Mật độ: cỡ 800-1.000con/kg thì thả 300-350con/m2, 3.500-3.600kg/ha. Nếu thả giống cỡ nhỏ cỡ 3.000-4.000con/kg thì cần 900-1.000kg/ha.
Hàng năm, chỉ riêng 2 tỉnh Tiền Giang và Bến Tre có thể thu hoạch 2.000-3.000 tấn nghêu giống, cung cấp cho các bãi nuôi trong tỉnh và các nơi khác.
Chăm sóc nghêu
– Ở các bãi cồn, mỗi hộ dựng một chòi canh trên mặt biển, diện tích 8-10m2 thường xuyên có 1-2 người gác. Lúc triều lên có 3-4 lao động thu con nghêu giống bị sóng và thuỷ triều đưa vào bờ đem thả lại chỗ nước sâu. Việc này tiến hành vào 3-4 tháng đầu sau khi thả giống cho đến khi nghêu đạt 20mm.
– Thường xuyên kiểm tra rào chắn để nghêu không bị đẩy ra ngoài vuông nuôi. Nếu nghêu tập trung lại một góc hay một phía rào nào đó thì phải bắt chúng trở lại góc đối diện.
– Thu bắt những con ốc mỡ trơn (Polynices didyma Bottem); ốc mỡ hoa (Natica maculosa Lamarch) vì chúng di động tìm mồi bắt ăn con nghêu nhỏ.
Thu hoạch
Cỡ thu tốt nhất, chiều cao vỏ 36-37mm, tương đương 50con/kg. Cỡ trên 50mm vỏ rất dày và nặng. Mùa thu có chất lượng cao là vào tháng 4 đến tháng 7.
Cần thu nghêu thịt vào lúc triều rút, lúc này chúng đã ăn no; chỉ giữ lại nước nên thịt nghêu rất sạch; ngược lại thu lúc triều lên thường chúng ngậm cát giảm chất lượng khi chế biến.
Các sản phẩm thu cần đóng bao ngay (mỗi bao 30-40kg) giữ ở nơi râm mát; tránh nắng mưa; nếu bảo quản tốt nghêu sống được 40-48 giờ.
Loại bỏ con nghêu mở vỏ, có mùi ươn thối bốc ra. Số nghêu còn lại rải ra nền đáy cát gần bãi biển hay cửa sông có nồng độ muối 20-30‰ để kéo dài sự sống của chúng.
Một số điều cần tránh khi chăm sóc nghêu giống
– Không được sử dụng những con nghêu có dấu hiệu ươn để làm giống. Điều này có thể gây thiệt hại nặng nề cho vụ nuôi (vì nghêu chết sẽ làm ảnh hưởng đến các khu vực còn lại)
– Tăng cường quản lý, mật độ thả nuôi hợp lý; khống chế thời gian nuôi và khai thác. Nếu phát hiện nghêu “nổi đầu” và nghêu chết thì cần loại bỏ ngay.
– Không nên nuôi nghêu quá dầy. Lý do là nghêu dễ bị chết vào khoảng tháng 1- 3 âm lịch khi nhiệt độ nước quá cao do nắng nóng kéo dài.
– Theo dõi thường xuyên địch hại: cụ thể là một số loại ốc mỡ chuyên đi bắt nghêu; khi phát hiện thì cần nhặt bỏ triệt để.
Lời cuối bài, xin cảm ơn bạn đọc đã theo dõi bài viết. Hy vọng những thông tin trên đã mang đến cho độc giả; bà con nhiều kiến thức hữu ích về kỹ thuật nuôi nghêu, từ đó góp phần mang đến một vụ nuôi thành công như mong đợi.
Trích dẫn từ tepbac.com
Lê Dung