Kỹ thuật bắt ong trong tự nhiên về chăn nuôi và nhân giống cho bà con nông dân

Nuôi ong đã tạo ra một nguồn thu nhập quan trọng cho nhiều bà con nông dân. Tuy nhiên, để nuôi ong cần phải tìm được nguồn giống tốt và cần có sự đầu tư. Chính vì vậy, bài viết sau đây của PQM.VN mong muốn giới thiệu với đến với bà con nông dân những thông tin về ong và kỹ thuật bắt ong trong tự nhiên về chăn nuôi.

Bạn có biết số lượng trứng ong chúa đẻ ra mỗi ngày có thể lên tới 2500 quả?

Ong được biết là loài côn trùng có tính tổ chức cao giống với loài kiến ​​và mối. Ong có tập tính sống thành đàn, mỗi đàn đều có ong chúa, ong thợ, ong non… và có phân chia nhiệm vụ rõ ràng. Hiện tại trên thế giới có nhiều loại ong khác nhau, một số loài được con người nuôi để phát triển sản phẩm như mật ong, sáp ong, sữa ong chúa, …

Con ong chúa có tuổi thọ khoảng 5 năm và có nhiệm vụ làm đầy tổ bằng trứng. Vào mùa hè, công việc bận rộn nhất – đây là thời điểm tổ ong đòi hỏi cường độ cao nhất, số lượng trứng ong chúa đẻ ra mỗi ngày có thể lên tới 2500 quả. Con ong chúa có thể kiểm soát giới tính của trứng. Nếu ong chúa sử dụng ấu trùng dự trữ để thụ tinh, ấu trùng nở ra sẽ là con cái. Nếu trứng không được thụ tinh, ấu trùng nở ra là đực. Nói cách khác, ong cái thừa hưởng gen từ bố mẹ, còn ong đực chỉ thừa hưởng gen từ mẹ.

Ngoài ra, ong thường tập hợp thành đàn để phát triển, một đàn ong có khoảng từ 25.000 đến 50.000 con, chúng sinh sống trong các tổ trên cây, kẻ đá, bụi rậm, hay thậm chí là trong tổ cải tiến do con người tạo ra. Một đàn ong được phân chia nhiều chức vụ khác nhau để cùng nhau phối hợp làm nhiệm vụ xây dựng và phát triển tổ.

Kỹ thuật bắt ong bằng hánh ong 

Là biện pháp đặt các thùng, đõ ở những nơi thích hợp để ong tự về làm tổ. Ở các tỉnh miền Bắc, tháng 10-12 là mùa ong di cư từ vùng núi cao về vùng đồi thấp, tháng 3-4 là mùa ong chia đàn, ong thường tìm nơi thích hợp để làm tổ.

Chuẩn bị đõ ong phải được dọn sạch sẽ, kín và khô ráo, dùng sáp ong đun chảy đổ vào đõ để có mùi thơm hấp dẫn ong mau về hơn. Có thể treo đõ xung quanh nhà hoặc đặt dưới gốc cây to (cây to độc lập) ở trong rừng hoặc ở một số vách đá nơi có ong soi nhiều. Khi ong đã về đõ thì mang về nhà nuôi.

Kỹ thuật bắt ong bay

Khi phát hiện thấy đàn ong bay thấp ngang qua, ta tung đất cát, ném quần áo hoặc té nước vào đám ong làm chúng hạ thấp độ cao, chờ ong đậu vào cành cây, bắt ong vào nón (chuyên dùng bắt ong) để vào chỗ tối, mát mẻ. Chiều tối chuẩn bị một thùng sạch, một ván ngăn, một cầu bánh tổ mới có đủ mật, phấn, ổn định ong vào thùng đặt nơi thích hợp, cho ong ăn thêm (pha thêm ít mật ong). Nếu không có bánh tổ viện thì nhốt chúa vài ngày, theo dõi thấy ong thợ lấy phấn về thì thả chúa ra.

Kỹ thuật bắt ong trong các hốc cây, hốc đá

Khi phát hiện tổ ong trong hốc cây, hốc đá bà con có thể dùng búa, rìu mở cửa tổ. Xịt khói nhẹ vào tổ yến để tổ yến bay lơ lửng trên một góc, cắt bánh tổ chim; kéo ong vào mũ lưới hoặc áo hoặc khăn. Nếu tổ nằm sâu trong tán cây lớn, hoặc vách đá không bắt được; thì dùng đất ướt che kín khe hở giữa cửa và đất. Sau khi mở lỗ tổ ong 2 – 3 ngày cho ong xả nước và lấy mũ bắt ong.

Bà con cũng có thể thổi băng phiến và siết chặt cửa trong vòng 10-15 phút; khi tổ ong mở ra sẽ rửa sạch và treo lên mũ. Hoặc để bịt kín khe hở mà ong ra vào, luồn một ống tre nhỏ vào lỗ tổ ong và bôi đất xung quanh. Đàn ong ra được nhưng không vào được, dừng ngoài cửa tổ, ta bắt quân.

Khi bà con về nhà, hãy xua ong vào thùng. Mật cắt bánh tổ, con buộc vào xà hay cầu dây. Nên nhơ cho ong ăn vào ban đêm. Khoảng 3 ngày sau khi kiểm tra; nếu ong đã dính bánh tổ vào thành cầu hoặc thành cầu, vui lòng tháo dây buộc. Lưu ý trước khi bắt đàn khác nên bắt từng đàn cho đến khi đàn ong hoạt động ổn định.

Kỹ thuật bắt ong soi đõ (ong trinh sát)

Mục đích của việc bắt ong soi đõ (ong trinh sát) là bắt ong thợ; có nhiệm vụ tìm vị trí thích hợp sau đó thông báo cho đàn ong bay về xây tổ (tháng 11-12 nơi có nhiều ong tự nhiên). Ong thường bay theo cột, từ trên xuống hoặc từ dưới lên trên tường, ong bay chậm, chân thứ ba buông thõng xuống, khi bay phát ra âm thanh to hơn các loài ong khác.

Khi bắt, bà con vui lòng dùng khăn vải để chụp; không dùng tay sờ vào vì dễ làm chết ong. Để bắt ong, nhẹ nhàng đưa ong qua cửa tổ vào thùng đã chuẩn bị sẵn (khô, sạch, có mùi sáp); sau đó đóng cửa lại từ 10 – 20 phút rồi thả ong ra. Sau một vài giờ, đàn ong có thể tập hợp lại với nhau để xây tổ. Tốt nhất nên dùng mồi câu bằng gỗ mít. Mồi dài 40-45 cm, rộng 20 cm. Phía trước có lỗ cho ong ra vào, phía sau có cửa ra vào và có nắp đậy để kiểm tra; kích thước cửa là 10x25cm để ong dễ dàng lấy ra khi ong về. Mái nhà của ong phải đảm bảo chắc chắn và bền cho cho ong có thể xây tổ chắc như bánh.

Chú ý đàn hánh ong cuối cùng nên để nuôi trong đõ cho đõ ong luôn được khô và thơm mùi ong; để sang năm hánh tiếp dễ dàng hơn.

Bà con thấy kỹ thuật bắt ong trong tự nhiên PQM.VN giới thiệu như thế nào? Nếu bà con thấy hiệu quả thì áp dụng ngay lập tứ nhé. Chúc bà con thành công trong công cuộc nuôi ong lấy mật.

Trích dẫn từ Kythuatnuoitrong.edu.vn

Bích Oanh